چرا ماسک فیلتردار برای مردم عادی ممنوع است برای کادر درمان توصیه می شود؟

دکتر ساسان موگهی روز دوشنبه 30 تیرماه در گفت و گو با خبرنگار کاوش در پاسخ به اینکه چرا گفته می شود استفاده از ماسک های فیلتردار برای مردم عادی ممنوع است و تنها برای پرسنل بیمارستان ها مناسب است، با اشاره به اینکه به اشتباه به ماسک های سوپاپ دار ماسک های فیلتردار گفته می شود، اظهار کرد: فرق ماسک های سوپاپ دار با ماسک های معمولی در سوپایی است که دارند اما این ماسک ها یک طرفه عمل می کنند یعنی وقتی ما دم انجام می دهیم و هوای بیرون را وارد ریه می کنیم این سوپاپ بسته می شود و هوا از پارچه ی ماسک عبور می کند و بعد وارد ریه ی ما می شود.

وی افزود: اما زمانی که بازدم انجام می دهیم و هوای درون ریه را به محیط خارج می کنیم این سوپاپ باز می شود و می توانیم هوا را به راحتی خارج کنیم و اگر فرد بیماری در جمع باشد ویروس را به دیگران انتقال می دهد.

اخیرا سرپرست دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفته بود: استفاده از ماسک فیلتردار تنها برای پزشکان و کادر درمانی مناسب است، از این رو استفاده از آن برای مردم عادی در خوزستان ممنوع است و این مساله به تصویب ستاد استانی مقابله با کرونا نیز رسیده است.

رییس مرکز آموزشی، درمانی فوق تخصصی امام خمینی (ره) اهواز با بیان اینکه در برخی ماسک ها به دلیل جنس پارچه که دارای منافذ ریزی است سوپاپ گذاشته می شود تا cO2 بدن از این طریق خارج شود، تصریح کرد: ماسک های سوپاپ دار برای افرادی که طولانی مدت از ماسک استقاده می کنند مناسب است زیرا اگر ماسک سوپاپ نداشته باشد هوای برگشتی ریه که دی اکسیدکربن دارد وارد محیط نمی شود و ممکن است مجدد با غلطت خفیفی وارد ریه شود.

عوارض استفاده از ماسک های معمولی برای کادر درمان

موگهی ادامه داد: به طور مثال تا سه ساعت استفاده از ماسک های معمولی ایرادی ندارد اما اگر مانند کادر درمان هشت ساعت به طور مدام ماسک معمولی روی صورت باشد دی اکسید کربن که سمی است که باید از ریه ها تخلیه شود خارج نمی شود و به ریه برمی گردد و به مرور این ماده در خونشان افزایش پیدا می کند که این حالت باعث ایجاد خستگی مفرط، ضعف، بی حالی و سردرد می شود.

وی با اشاره به اینکه انباشت دی اکسیدکربن در بدن منجر به هیپوکسی می شود، خاطرنشان کرد: با هر دم مقداری اکسیژن وارد ریه می شود و با هر بازدم مقداری دی اکسیدکربن از بدن خارج می شود اگر ما نتوانیم این دی اکسیدکربن را خارج کنیم غلطت اکسیژن در ریه ی ما کاهش پیدا می کند و این کمبود اکسیژن در ریه منجر به کمبود اکسیژن در خون می شود که به این حالت هیپوکسی گفته می شود.

رییس مرکز آموزشی، درمانی فوق تخصصی امام خمینی (ره) اهواز عنوان کرد: در نتیجه یکی از کاربردهای استفاده از ماسک های سوپاپ دار برای زمان هایی است که فرد مجیور می شود به مدت طولانی از ماسک استفاده کند مانند شیفت های طولانی پرستاران و پزشکان که هشت ساعت از بیمار مراقبت می کنند و حتی ممکن است یک دقیقه هم نتوانند ماسک را از صورت خود جدا کنند.

موگهی اضافه کرد: دومین خصوصیت ماسک های سوپاپ دار این است که احتمال نفوذ ویروس ها از طریق این ماسک ها کمتر است البته نه به دلیل وجود سوپاپ در آن ها بلکه به دلیل جنس پارچه ی این ماسک ها که عمدتا ماسک های n95 و FFP2 هستند، منافذ پارچه ی ماسک های سوپاپ دار ریزتز از ماسک های معمولی است و برای استفاده ی کادر درمان مناسب هستند زیرا اگر کادر درمان کاری برای بیمار مبتلا به کرونا انجام دهند که باعث شکسته شدن قطرات تنفسی فرد شود باتوجه به اینکه راه اصلی انتقال ویروس کرونا از طریق قطرات تنفسی است آن ها را در برابر ویروس محافظت می کنند.

وی بیان کرد: قطرات تنفسی در حالت عادی از ماسک های معمولی پارچه ای عبور نمی کنند اما اگر کاری انجام دهیم که قطرات تنفسی شکسته شود و ذرات ریز ویروس در هوا منتشر شود ممکن است ویروس از ماسک های معمولی رد شود؛ کاری هایی مانند ساکشن ترشحات ریه که برای بیمار بدحال بستری در آی سی یو انجام می شود باعث ایجاد آئروسل می شود و قسمت های بسیار ریز ویروس می توانند از ماسک معمولی رد شوند.

رییس مرکز آموزشی، درمانی فوق تخصصی امام خمینی (ره) اهواز ادامه داد: همچنین برونکوسکوپی ریه و مراقبت از بیماران بستری شده در بخش های آی سی یو نیز احتمال آلوده شدن به آئروسل ویروسی را برای کادر درمان به همراه دارد.

موگهی تصریح کرد: بنابراین دلیلی ندارد مردم عادی از ماسک سوپاپ دار استفاده کنند و ماسک های ساده ی پارچه ای یا جراحی که ماسک های سه لایه نیز به آن ها گفته می شود مناسب است زیرا مردم عادی هم طولانی مدت از ماسک استفاده نمی کنند و هم در حین کار می توانند مقداری ماسک را از صورت خود جدا کنند و چند تنفس راحت داشته باشند همچنین ارتباطی با ذرات بسیار ریز ویروس نیز ندارند.

بیماران کرونایی به هیچ عنوان از ماسک سوپاپ دار استفاده نکنند

وی خاطرنشان کرد: در واقع ایراد ماسک های سوپاپ دار این است که اگر بیماری این ماسک را استفاده کند به راحتی می تواند ویروس را از طریق این سوپاپ که یک طرفه عمل می کند به دیگران منتقل کند برای همین به هیچ عنوان استفاده از این ماسک ها برای بیماران کرونایی قابل قبول نیست.

رییس مرکز آموزشی، درمانی فوق تخصصی امام خمینی (ره) اهواز با بیان اینکه مشکل ما این است که بسیاری از مردم از مبتلا شدن خود به کرونا اطلاع دارند اما با این وجود از ماسک های سوپاپ دار استفاده می کنند، تاکید کرد: اگر بیمار مبتلا به کرونا از ماسک سوپاپ دار استفاده کند انگار هیچ ماسکی نزده است و دیگران را به راحتی آلوده می کند.

موگهی اذعان داشت: ما این موضوع را در پرسنل درمان باتوجه به آموزش هایی که دیده اند کمتر مشاهده می کنیم ضمن اینکه اگر کوچکترین علائمی داشته باشند در ابتدا از خانه خارج نمی شوند و اگر قرار باشد در محل کار خود حضور پیدا کنند از ماسک سه لایه استقاده می کنند. پرسنل درمان تنها زمانی از ماسک های سوپاپ دار استفاده می کنند که بدانند سالم هستند و در محیط بسیار آلوده مانند بخش های مراقبت ویژه به طور طولانی قرار دارند.

وی در پاسخ به چرایی تاخیر چندماهه در اعلام این موضوع که مردم عادی از ماسک های سوپاپ دار استفاده نکنند، اظهار کرد: از همان ابتدا چنین موضوعی وجود داشت اما روزهای اول مردم خیلی به دنبال ماسک های سوپاپ دار نبودند و از ماسک های معمولی استفاده می کردند اما هرچه بیماری وخامت پیدا کرد و تعداد بیماران در استان بیشتر شد برخی از مردم تصور کردند اگر از ماسک های سوپاپ دار استفاده کنند احتمال آلوده شدنشان کمتر است و جدیدا به این ماسک ها روی آورده اند و تا قبل از این به این میزان استفاده از ماسک های سوپاپ دار را در بین مردم نداشتیم.

رییس مرکز آموزشی، درمانی فوق تخصصی امام خمینی (ره) اهواز افزود: این روزها با شیب نزولی بیماری روبه رو هستیم اما در وضعیت 2 هفته پیش که در آن قرار داشتیم مردم باتوجه به وحشتی که از انتقال ویروس در آن ها ایجاد شده بود تصور می کردند اگر به جای ماسک سه لایه از ماسک های سوپاپ دار که گمان می کردند فیلتردار و دارای کیفیت بیشتری هستند استفاده کنند بهتر است که ما متوجه این مساله شدیم و وظیفه ی خود دانستیم این موضوع را اطلاع رسانی کنیم.