عبدالرضا نواح جامعه شناس: در آینده اعتراضات وسیعتری خواهیم داشت/ برعکس وقایع سال ۸۸ و ۹۶ هیچ شعاری دیده نشد تا مشخص شود مردم به دنبال چه موضوعی بوده اند/ نیروهای انتظامی در برخورد با مردم باید بدانند چطور با معترضین برخورد کنند

دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز گفت: شعارهای داده شده در زمان جنگ ایران و عراق تنها برای همان دوران بود، بعد از جنگ این شعارها نمی توانست کارآیی داشته باشد و باید شعارهای انقلابی دوباره مطرح می شدند اما این اتفاق نیفتاد.

به گزارش کاوش، عبدالرضا نواح امروز( ۲ دی ماه) در نشست بررسی عوامل و دلایل اعتراضات اخیر که با حضور اساتید دانشگاه و رییس مرکز تحقیقات کاربردی ناجا خوزستان در تالار خلیج فارس دانشگاه چمران اهواز برگزار شد، اظهار کرد: اوایل دهه هفتاد جامعه شناسان در سمینارهای آسیب شناسی اجتماعی که تنها ۲ مرتبه برای برگزاری آنها مجوز داده شد نسبت به فروپاشی اجتماعی که در حال حاضر ایران درگیرآن شده تذکر داده بودند و بصورت مکتوب نیز نوشته شدند.

وی با بیان اینکه با این وجود در مملکت گوش شنوایی در خصوص این مسائل وجود نداشت همچنان که در حال حاضر نیز توجهی نمی شود، ادامه داد: کارشناسان به خصوص جامعه شناس گوشزد می کنند که در آینده نه چندان دور با جدیت بیشتری با همین مسائل و اعتراضات روبرو خواهیم شد.

این عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمرانن اهواز با طرح این سوال که چرا به این نقطه رسیدیم، در خصوص اعتراضات آبان ماه سال جاری تصریح کرد: در ۲۹ استان و بیش از ۱۰۰ شهرستان بحران به وجود آمد تاکنون فیلمی از اعتراضات در دسترس نیست اما در چند کلیپ محدودی که منتشر شد برعکس وقایع سال ۸۸ و ۹۶ هیچ شعاری دیده نشد تا مشخص شود مردم به دنبال چه موضوعی بوده اند، تا جایی که نیروی انتظامی با آنها درگیر می شود.

نواح با اشاره به حجم عظیم خشونت و تخریب در اعتراضات اخیرو دور از انتظار بودن آن عنوان کرد: سوال دیگری که در این رابطه مطرح است این است که چه می توانیم بکنیم؟ نه اینکه چه باید بکنیم، زیرا ما فرصت پرداختن به باید را از دست داده ایم و در حال حاضر شرایط بغرنج تر از آن است که در فرصت کافی پیرامون آن بیندیشیم و یک باید انتخاب کنیم و در نهایت بر اساس آن بستر سازی کنیم.

وی با عنوان اینکه در بهترین حالت تنها می شود گفت چه می توانیم بکنیم تا در کوتاه مدت دامنه چنین وقایعی اعم از اعتراض و اغتشاش کاهش یابد به شکل اعتراض و اغتشاش کاهش پیدا کند، افزود: هر انقلابی متناسب با شعار های آن ابعاد فراملی پیدا می کند درغیر اینصورت خیلی زود از بین می رود.

دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به شعارهای انقلابی شوروی و فرانسه افزود: روس ها در جنگ جهانی اول درگیر بودند و به دلیل حفظ ارزش‌های انقلابی خود که روبه فروکش بود بخشی از مستعمرات خود را به آلمان واگذار کرد تا بتواند اهداف انقلاب خود را پیش ببرد، بعد از سال ۱۹۴۵ نیز استالین تلاش می کند به شعارهای انقلاب برمی‌گردد و تئوری “سوسیالیسم در همه جا” را پیاده می کند.

نواح عنوان کرد: همچنین ناپلئون در کنار اهداف توسعه طلبانه سعی می‌کند شعارهای انقلاب را مطرح کند و هنوز نیز در اعتراضات که تحت عنوان یکشنبه های زرد در پاریس اتفاق می افتد شعارهای عصر انقلاب فرانسه مانند آزادی، برابری و برادری منعکس می شود و به دنبال تحقق این ارزش ها هستند.

وی خاطرنشان کرد: در زمان انقلاب سال ۵۸ ایران شعار اصلی ما استقلال، آزادی جمهوری اسلامی بود و شعارها ماهیتاً دموکراتیک بودن تا جاییکه میشل فوکو ۲ بار به ایران سفر می کند و کتابی در این خصوص می نویسد و عنوان می کند “ایران روحیست در جهان افسرده کنون” و همچنین بر این باور است که شعارهایی که رهبر انقلاب می دهد ابعادی جهانی دارد و می‌تواند یک جریان جدیدی را در دنیا به وجود آورد.

به دنبال تحقق ارزش های انقلاب اسلامی نبوده ایم

این استاد دانشگاه با بیان اینکه در سرتاسر دنیا شعارهای انقلاب اسلامی طرفدارانی پیدا کرد، اذعان کرد: تفاوت انقلاب ما با سایر انقلاب های جهان در هشت سال جنگ بعد از انقلاب بود به این معنی که بعد از جنگ باید ارزش های برآمده از جنگ به نفع ارزش های تولید شده در انقلاب کنار می رفتند که در ایران برخلاف سایر کشورها و مشخصا شوروی و فرانسه این اتفاق صورت نگرفت.

نواح بیان کرد: بعد از جنگ به سراغ استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی نرفتیم و به دنبال این بودیم که بگوییم راه قدس از کربلاست، یعنی سیاست های فرامنطقه ای مطرح شدند.

از دموکراسی فاصله گرفته ایم

دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز گفت: ماه ها و روزهای آخر معطوف به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی مردمانی که در حاشیه زندگی می کردند یعنی همان ها که امروز بیشتر در اعتراضات و بحران اخیر سهیم بودند به جمعیت انقلابیون پیوستند زیرا اهداف انقلاب دربرگیرنده بود اما وقتی جنگ در تیر ماه ۶۷ تمام شد در جامعه جریان نوظهوری به وجود آمد و برخی انقلاب را جور دیگری تفسیر کردند.

نواح ادامه داد: تفسیر دیگری از شعار استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی ارائه شد که این ها با هم رقابت پیدا کردند به همین دلیل از آن زمان تا کنون هر چه جلوتر می رویم ریزش در مفهوم انقلابیون داریم و این سوال در اینجا مطرح است که چرا انقلاب نمی تواند بدنه ی اجتماعی خود را حفظ کند.

وی با شاره به اینکه ما از دموکراسی به طرف کم سالاری میرویم، اضافه کرد: سال ۸۴ و ۸۵ در زمان دولت احمدی نژاد روزنامه ایران نوشت ۲۸ مدیر در سی سال بعد از انقلاب همیشه در مستند امور بودند.

 بحران مشروعیت در انتخابات پیش رو خود را نشان می دهد

دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز یادآور شد: در حال حاضر مشکلی که در جامعه وجود دارد این است علاوه بر بحران مشروعیت دولت حاکمیت نیز به زیر سوال رفته و دچار بحران مشروعیت شده که ممکن است در انتخابات پیش رو نیز خود را نشان دهد.

عبدالرضا نواح افزود: معتقدم اتفاقی که نباید رخ می داد این بود که شعارهای ما جابجا شدند در صورتی که باید بعد از جنگ شعارهای انقلاب مجدداً مطرح می شدند و تحقق آنها ادامه پیدا می کرد.

وی توضیح داد: در اینصورت ما بحث شیعه و مناطق مسلمان نشین را نداشتیم اما مشاهده می کنیم که شعارهای جنگ منطقه‌ای بود که برای آن زمان درست هم بود اما بعد از جنگ این شعارها نمی توانست کارایی داشته باشد، با این وجود این شعارها باقی ماندند و شعارهای برآمده از انقلاب را تحت تاثیر نگاه خود تفسیر کردند.

این عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز اظهار کرد: عملکرد شورای نگهبان در مجلس سوم و چهارم نشان‌ از گذر از پایان جنگ و آغاز دوران سازندگی می دهد، مجلس سوم مجلسی خالی از جریان منتقد است که تا همین امروز هم در حال وجود دارد و یک گروه اصلا دیده نمی شوند و نهایتاً تحمل می‌شوند.

وی در خصوص حجم خشونت اعتراضات اخیر خاطرنشان کرد: بعد از اعتراضات سال ۸۸ جامعه‌شناسان در نشریات مطرح کردند که نیروهای انتظامی در برخورد با مردم به عنوان پلیس ضد شورش باید بدانند چطور با معترضین برخورد کنند.

صداوسیمای ما خشونت منعکس می کند

این استاد دانشگاه با اشاره به سخن وزیر بهداشت مبنی بر اینکه جوانان ما در آستانه افسردگی بسیار گسترده هستند، گفت: از دلایل این حجم از خشونت ها این است که ناخودآگاه خشونت هایی که می بینیم را جذب می کنیم. ما در جامعه ای زندگی می کنیم که همه پرخاشگر شده اند.

نواح اذعان کرد: صدا و سیمای ما نمی تواند بسیاری از مسائل را نمایش دهد لذا فیلم های ما ماهیت ایدئولوژیکی یا حماسی دارند که در هر دو موضوع نوعی خشونت به شکل آنارشیسم نهادینه شده وجود دارد. صداوسیما روزانه فیلم جنگ و انقلابی نمایش می دهد و مرگ را برای ما یک امر دسترس پذیر و ممکن قلمداد می کند.

وی افزود: برهمین اساس خشونت درونی قشر جوان شده است از طرف دیگر بر اساس این فیلم ها حق و ناحق و ظالم و مظلوم نشان داده می شود بنابراین وقتی  جوان احساس می کند کسی صدایش را نمی شنود و به او توجه نمی کند پرخاشگری انباشه در درون سر باز می کند.

این عضو هیات علمی دانشگاه عنوان کرد: آرنت فیلسوف آلمانی آمریکایی در کتاب انقلاب خود می گوید در انقلاب نکته ی اساسی این است که بگوییم انقلاب چه زمانی تمام شد، وقتی این گفته شود مردم به روال عادی زندگی خود بر می گردند اما در غیر اینصورت افراد مقابل نیز که برای خود انقلابی بودنی قائل هستند طبق اصول خود رفتار می کنند.