اطلاع رسانی هدفمند، راهبردی اساسی در پیشگیری اجتماعی از جرایم و آسیب‌ها

پایگاه خبری پلیس: با اطلاع رسانی به موقع و هدفمند، پلیس می تواند امنیت پایدار و رضایتمندی عمومی را در سطح جامعه توسعه دهد؛ بخش عمده ای از این کار، مرهون فعالیت های شبانه روزی و صادقانه خبرنگارانی است که با تلاش بی وقفه برای آگاهی بخشی به مردم، شفافیت و صیانت از آرامش جامعه، یار و همراه پلیس هستند.

اطلاع رسانی یکی از ابزارهای پلیس برای تقویت تدابیر پیشگیرانه انتظامی به منظور توسعه پیشگیری اجتماعی است که در کشورهای مختلف به صورت های متفاوتی از آن استفاده می شود. مطالعات متعدد به عمل آمده نشان می دهند که انجام تدابیر انتظامی صرف توسط پلیس، اثر محدودی در زمینه پیشگیری از جرم دارد، اما در صورتی که پلیس در کنار این اقدامات، اطلاع رسانی هدفمند و به موقع را در دستور کار خود قرار داده و به جامعه منتقل کند، اثرات پیشگیرانه اقدامات پلیس تشدید شده و طیف وسیع تری از مردم را تحت پوشش قرار خواهد داد.

در این میان ، خبرنگاران به عنوان پل ارتباطی پلیس با مردم نقش بسزایی در برقراری نظم و امنیت پایدار جامعه دارند، در سال های اخیر بارها شاهد بوده ایم که دشمنان با فضاسازی های غیرواقعی و گسترش شایعات مختلف قصد برهم زدن آرامش مردم را داشته اند که هر بار با هوشیاری، سرعت عمل و درک صحیح فعالان حوزه خبر از شرایط جامعه و انعکاس به موقع اخبار، همه برنامه های شوم بیگانگان نقش بر آب شده است.

پلیس در مواردی به دلیل گستردگی اقدامات در عرصه پیشگیری و هم چنین تنوع متولیان این امر در قوانین کشور و سازمان های دخیل، به عنوان همکاری و هماهنگی با آن ها، ممکن است در مواردی تحت مدیریت و سیاست گذاری آنان فعالیت کند، البته این امر مورد اعتراض پلیس نخواهد بود. ولیکن فراتر از این گونه موارد، لازم است پلیس جهت رفع دغدغه های خود و اثربخشی بیشتر اقدامات در راستای تحقق پیشگیری اجتماعی، به طور مستقیم وارد عرصه مدیریت و سیاست گذاری پیشگیری از وقوع جرم شود، بدین منظور ناجا نیازمند اتخاذ راهبردی مناسب جهت مدیریت و هدایت جامعه در مسیر پیشگیری اجتماعی است.

راهبردی که مسلما از سیاست کلی پلیس جامعه محور جدا نبوده و از درون آن استخراج می شود. راهبرد پلیس جامعه محور بر ۲ پایه استوار است: اولین پایه را لزوم برقراری تعامل پلیس با ارکان مختلف جامعه به منظور امکان خدمتگزاری بهتر به مردم تشکیل می دهد و دومین پایه، جامعه محوری و عمومی تلقی کردن مقوله نظم و امنیت اجتماعی است.

لذا می توان راهبرد پلیس در عرصه پیشگیری را بدین شکل مطرح کرد که پلیس جامعه محور در نظر دارد با ارتقاء سطح آگاهی های ارکان مختلف جامعه از طریق اطلاع رسانی و ابزار رسانه ، آن ها را به سمت مسیری هدایت کند که در نتیجه آن از جرم و جنایت پیشگیری شود.

با توجه به کارکردهای مختلف ویژگی هایی مانند گسترده بودن، کثرت مخاطب، سرعت انتقال و وسعت انتشار، نقش اطلاع رسانی در پیشگیری اجتماعی از وقوع جرم بسیار بالاست، لذا پلیس با ابزار رسانه و همکاری خبرنگاران می تواند از مردم در تامین امنیت پایدار استفاده کند.

بر این اساس، نیروی انتظامی باید موضوعات مختلفی که اطلاع رسانی آن ها ارتقاء سطح آگاهی های ارکان مختلف جامعه را فراهم می آورد، شناسایی و اقدامات خود را با توجه به ملاحظات هر کدام، تعریف کند.

اطلاع رسانی درست، به موقع و هدفمند از شاخصه های مهم پیشگیری به شمار می رود. بنابراین اتخاذ سیاست های مدون در این راستا از محوری ترین برنامه های نیروى انتظامی است. پلیس به عنوان متولی اصلی حفظ نظم و امنیت جامعه برای پیشگیری از جرم باید با نهادهای مختلف در ارتباط باشد. در این راستا ناجا سعی کرده تا با محوریت قرار دادن پیشگیری اجتماعی، نقش بسزایی در کاهش جرایم داشته باشد. نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر اصولی که به آن اشاره شد، کوشش کرده تا زمینه های حضور جدی در جامعه و مشارکت هر چه بیشتر شهروندان در برقراری نظم و امنیت عمومی را فراهم آورد.

انواع اطلاع رسانی انتظامی

اطلاع رسانی انتظامی با هدف پیشگیری از وقوع جرم تدوین می شود، لذا لازم است عوامل و زمینه های ارتکاب جرم به منظور شناسایی موضوعات اطلاع رسانی و هم چنین توجه به رفع آن ها در اطلاع رسانی ها احصاء شود.

پلیس با توجه به مطالب مطروحه، جهت کاهش جرم و جنایت یا به عبارتی تحقق امنیت پایدار، دو موضوع را می تواند محور اقدامات خود قرار دهد که عبارتند از:

الف) اطلاع رسانی توصیه ها و هشدارهای پلیسی به بزه دیدگان به منظور تقلیل زمینه های وضعی وقوع جرم

ب) اطلاع رسانی طرح ها و خدمات انتظامی به مردم جهت آشنایی آن ها به وظیفه و کار پلیس

اطلاع رسانی توصیه ها و هشدارهای پلیسی

این نوع اطلاع رسانی به دنبال آگاهی دادن به مردم نسبت به جرایم و شیوه های اخاذی ازسوی مجرمان به دنبال تقلیل موقعیت های وقوع جرم است. تحقیقات نشان داده که بسیاری از جرایم ارتکابی به وسیله مجرمان بر اثر ضعف سیستم ایمنی و یا سهل انگاری مردم و خانواده ها انجام می گیرد.

اطلاع رسانی طرح ها و خدمات انتظامی

منظور از این اطلاع رسانی، نحوه ارائه خدمات مختلف، ارائه امور مربوط به مستندات، روش انجام کار و… از طریق کلیه وسایل ارتباط عمومی، رسانه ها، فضای مجازی و نشریات است.

با توجه به حیطه عملکرد پلیس که کلیت جامعه را در بر می گیرد، اطلاع رسانی طرح ها و خدمات انتظامی شامل مستند و مکتوب کردن خدمات و طرح های پلیسی و اطلاع رسانی آن به کل جامعه است. اهداف این گونه اطلاع رسانی عبارتند از:

افزایش رضایت مندی مردم
افزایش اعتماد شهروندان به پلیس
افزایش همکاری و مشارکت مردم
پیشگیری از وقوع جرم

با اطلاع رسانی به موقع و هدفمند، پلیس می تواند امنیت پایدار را در سطح جامعه توسعه داده و به طور غیر مستقیم موجب ارتقاء اقتدار خود و از طرف دیگر باعث افزایش ضریب رضایتمندی مردم شود که بخش عمده ای از این کار مرهون فعالیت های شبانه روزی و صادقانه خبرنگارانی است که با تلاش بی وقفه برای آگاهی بخشی به مردم، شفافیت و صیانت از آرامش جامعه، یار و همراه پلیس هستند.

نتیجه گیری:

جهان امروز در معرض دگرگونی و تغییر و تحولات فزاینده ای قرار دارد و در این میان رسانه ها و خبرنگاران بر روند این تحولات شتاب بیشتری بخشیده اند. رسانه ها سهم بسیار مهمی در پیشگیری اجتماعی از جرایم بر عهده دارند.

در بسیاری از سازمان های پلیسی کشورهای مختلف جهان، واحدهایی تخصصی برای پیشگیری ازجرم تشکیل شده است. یکی از اهداف اصلی این واحدها، پیشگیری از طریق ترغیب اعضای جامعه برای انجام تدابیر حفاظتی از خود و اموال شان است.

بدون همکاری بدنه اجتماع، توفیق پلیس درپیشگیری ازجرم ناممکن به نظرمی رسد. اما همکاری جامعه نیز مستلزم آگاهی مردم از مسئله جرم و شیوه های پیشگیری از آن است در واقع تبلیغات پیشگیرانه پلیس، شکل خاصی از اطلاع رسانی است.

امروزه گستردگی ، نفوذ و اهمیت رسانه ها در جهت پیشگیری اجتماعی از جرایم و اطلاع رسانی عمومی بر کسی پوشیده نیست. پلیس جمهوری اسلامی ایران نیز به عنوان سازمانی جامعه محور، بروز و پویا، همزمان با تحولات جامعه رشد کرده و به گواه بسیاری از اهل فن به بلوغ فکری و سازمانی در حوزه اطلاع رسانی رسیده است تا بدانجا که منبع رسانه های جمعی و معتبر بوده و با تلاش بی وقفه در راستای افزایش سطح آگاهی مردم، نقش موثری در کاهش انواع جرایم و آسیب های اجتماعی داشته است.#

نویسنده: سرتیپ دوم پاسدار “روح الامین قاسمی”؛ فرمانده انتظامی گلستان