با شروع فصل گرما به علت افزایش تبخیر از سطح تالاب و کاهش آورد رودخانه‌ها و تامین نشدن کامل حقابه، وضعیت تالاب‌های استان به سمت کم آب شدن سوق پیدا می‌کند و این مساله زنگ خطری برای تالاب‌های استان است.
به گزارش کاوش اخبار به نقل از ایرنا، تالاب‌های بین‌المللی شادگان و هورالعظیم، و همچنین تالاب‌های بامدژ، میانگران و شیمبار از جمله تالاب‌های مهم خوزستان به شمار می‌روند.
تالاب‌های شادگان، هورالعظیم و همچنین بامدژ از رودخانه‌ها حقابه می‌گیرند. با توجه به کاهش آب ورودی به تالاب‌ها، نگرانی بسیاری نسبت به وضعیت برخی از این تالاب‌ها به ویژه تالاب هورالعظیم که به طور مشترک میان ایران و عراق است وجود دارد.
بر اساس برنامه توسعه، وزارت نیرو موظف است حقآبه مورد نیاز بخش محیط زیست را تامین کند که مطابق این قانون اولویت دوم بعد از آب شرب، تامین حقابه محیط زیست است.
تالاب‌های شادگان و هورالعظیم بعد از ساخته شدن سدهای کرخه و مارون، همیشه از بی‌آبی رنج می‌برند. سیل فرودین ۹۸ باعث آبگیری کامل این تالاب‌ها بعد از ۲ دهه شد. تالاب هورالعظیم همچنان با مشکل تامین نشدن حقابه رو به رو است و در تابستان‌ها به علت خشکی دچار آتشسوزی می‌شود. آتشسوزی هورالعظیم علاوه بر از بین رفتن گونه‌های زیست محیطی، برای مردم به ویژه جوامع محلی که مجاور تالاب مشکلات تنفسی ایجاد می کند.
عادل مولا، معاون محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا در خصوص آخرین وضعیت تالاب‌های استان اظهار کرد: با توجه به افزایش دما در استان که از ماه گذشته شروع شده نگرانی‌ها نسبت به شرایط تالاب‌ها نیز بیشتر شده است.
شرایط نگران‌کننده هورالعظیم
وی با اشاره به آخرین اطلاعات گزارش شده از وضعیت تالاب‌های سطح استان افزود: در حال حاضر وضعیت تالاب هورالعظیم نگران کننده است. در سه ماه ابتدایی سال میزان آبگیری این تالاب ۵۶ درصد بود که اکنون به ۴۵ درصد رسیده است.
مولا با اشاره به دلایل کاهش آبگیری تالاب هورالعظیم بیان کرد: عدم ورود آب از رودخانه کرخه، تامین نشدن حقآبه و افزایش میزان تبخیر آب تالاب از جمله این دلایل است.
وی با اشاره به شروع فصل تابستان گفت: در تیرماه احتمال آتشسوزی گسترده درون تالاب هورالعظیم هم در بخش ایرانی و هم در بخش عراقی وجود دارد که مرگ و میر گسترده آبزیان به دلیل کمبود آب و کاهش اکسیژن را در پی خواهد داشت.
معاون اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان ادامه داد: مکاتباتی با وزارت نیرو جهت تامین حقابه هورالعظیم از طریق کرخه داشتیم تا با اختصاص این حقابه میزان تنش‌ها در این تالاب به حداقل برسد.
تالاب مرزی هورالعظیم با بیش از ۳۰۰ هزار هکتار مساحت در جنوب غربی کشور قرار دارد که یک سوم آن در ایران و دوسوم در عراق است.
وضعیت تالاب شادگان
وی با اشاره به وضعیت تالاب شادگان بیان کرد: تالاب شادگان از نظر آبی شرایط تقریبا بهتری نسبت به هورالعظیم دارد. امسال براساس بررسی‌های صورت گرفته حدود ۹۵ درصد این تالاب آبگیری شده و اکنون این عدد به ۸۹ درصد رسیده است. دلیل روند کاهشی آبگیری این تالاب نیز به افزایش میزان تبخیر برمی‌گردد.
به گفته مولا تخصیص آب از منابع آبی بین حوضه‌ای (از کارون به شادگان) و انسداد خروجی‌های آب شیرین به سمت خوریات از جمله اقدامات اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان برای افزایش ماندگاری آب در تالاب شادگان است که با این اقدامات حدود پنج هزار هکتار از اراضی تالابی که خشک بودن الان آبدار شدند.
تالاب بین المللی شادگان در جنوب خوزستان با بیش از ۵۰۰ هزار هکتار مساحت بزرگترین تالاب ثبت شده بین المللی کشور است.
بندون، شیمبار، میانگران، بامدژ
وی با اشاره به وضعیت دیگر تالاب‌های استان بیان کرد: تالاب های شیمبار، بندون ، میانگران و همچنین بامدژ از جمله‌تالاب‌هایی هستند که غالبا از روان آب‌ها تغذیه می‌کنند و در ماه‌های اخیر روند نزولی داشته‌اند که این اتفاق در این تالاب‌ها امری طبیعی است.
معاون اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان افزود: البته تالاب بامدژ با توجه به اینکه از رودخانه شاوور نیز تغذیه می‌شود وضعیت بهتری نسبت به دیگر تالاب‌ها دارد اما تالاب میانگران، بندون و شیمبار مستقیما از روان آب‌ها تغذیه می‌کنند که با توجه به کاهش روان آب‌ها و بارندگی‌ها منابع آبی آنها بطور طبیعی محدودتر شده است.
وی به وظایف وتکالیف وزارت نیرو در قبال تامین حقابه تالاب‌ها اشاره کرد و گفت: میزان حقابه موردنیاز تالاب‌های استان مطالعه شده و به وزارت نیرو نیز ابلاغ شده از این رو سازمان آب و برق خوزستان موظف به تامین آن است.
مولا در ادامه تاکیدکرد: تاکنون آتشسوزی گسترده در تالاب‌ها رخ نداده است البته به صورت مقطعی وجود داشته است اما باتوجه به شرایط آبی و دمایی، پیش بینی می شود تابستان امسال تالاب هورالعظیم به ویژه در بخش عراقی این تالاب با آتشسوزی هایی روبه‌رو شود چراکه بخش عراقی تالاب هورالعظیم شرایط بدتری دارد.
تالاب بندون در سه کیلومتری شمال شهر ایذه قرار دارد. این تالاب زیستگاهی مناسب برای پرندگان و جانوران است که به دلیل کاهش بارندگی در بلند مدت در خطر نابودی قرار دارد.
تالاب میانگران که در بهمن ماه سال ۱۳۸۹ به عنوان پناهگاه حیات وحش میانگران به تایید سازمان حفاظت محیط زیست کشور رسید در شمال غربی استان خوزستان قرار دارد. این تالاب با مساحتی حدود ۲ هزار و ۴۰۰ هکتار در جنوب غربی کوهپایه زاگرس در فاصله یک و نیم کیلومتری شهر ایذه واقع است.
تالاب شیمبار در شهرستان اندیکا واقع شده است و یکی از بزرگترین تاکستان‌های طبیعی کشور را در دل خود جای داده و با گونه های مختلف گیاهی نقش مهمی در امرار معاش مردم منطقه ایفا می کند. پوشش عمده و غالب گیاهی در محدوده ۲ هزار هکتاری تالاب شیمبار درختچه‌های جاز، پده، گز، تمشک، زالزالک ، انگور وحشی یاقوتی است که حاکی از غنای طبیعی و تنوع گونه ای بالا ی این منطقه است.
تالاب بامدژ در ۴۰ کیلومتری اهواز قرار دارد. به گزارش جوامع محلی تالاب بامدژ خوزستان، به یک اقدام فوری توسط اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان نیاز دارد. تالابی که چندسال است در انتظار حقابه مانده و حالا به دلیل شکستگی دایک‌های نگهدارنده، در حال از دست دادن آب است. طبق مشاهدات فعال محیط‌زیست این منطقه، اگر اقدامی صورت نگیرد و با ادامه هدررفت آب، تا دو هفته دیگر تالاب خشک خواهد شد.
گزارشی از عاطفه جوادی
