سلامتی مردم خوزستان چند؟

کاوش اخبار: مدیر کل حفاظت محیط زیست خوزستان در آماری تکان دهنده گفته فاضلاب شهری همه شهرهایی که رودخانه های دز و کارون از آنها عبور می کند به رودخانه های کارون و دز ریخته می شوند و تنها در اهواز در شبانه‌روز تقریبا ۲۰۰ هزار مترمکعب فاضلاب شهری به کارون می ریزد.

اشرفی گفته است که مشکل تنها فاضلاب های شهری نیست و فاضلاب و پساب های کشاورزی، کارخانه های صنعتی آلوده، پالایشگاه، مراکز پرورش ماهی و بیمارستان ها هم به رودخانه ها در طول مسیر وارد می شود.

معنای این گفته ها این است که از بخش دولتی تا بخش خصوصی هر کسی که به رودخانه های استان دسترسی باشد فاضلاب و پساب خود را با هر میزان آلودگی و هر نوع خطری که برای موجودات زنده و محیط زیست دارد روانه این رودخانه ها می کند و در واقع آنچه ما در بستر رودخانه ها مشاهده می کنیم چیزی بنام آب روان نیست بلکه فاضلاب های آلوده است.

ماجرا آنجا نگران کننده می شود که آب همین رودخانه هایی که انواع و اقسام آلودگی های و بیماری ها در آن وجود دارد منبع آب شرب مردم هستند و همین آب بی کیفیت و خطرناک در تصفیه خانه های به مراتب بی کیفیت تر، برای استفاده مردم پمپاژ می شود.

در واقع رنگ، مزه و بوی بد آبی که از لوله ها خارج می شود و مردم آن را می بینند به علت همین فاضلاب ها و پساب های شهری، کشاورزی و صنعتی است که می تواند بسیار برای سلامتی مردم خطرناک باشد و اگر آمار شفافی از بیماری های روده ای تا بیماری های پوستی وجود داشت بهتر می شد خطرات این فاضلاب آب نما را توصیف کرد.

ظاهرا آنچه در بین سازمان های دولتی تا اقتصادی های بخش خصوصی کم اهمیت است سلامت مردم است و در حالی که همه می دانند وارد کردن فاضلاب به رودخانه ها غیرقانونی و سلامت مردم را تهدید می کند، چندان به آن اهمیتی نمی دهند و گویا همه به این توافق رسیده اند که مردم ناخودی و کم اهمیت هستند.

در این بین بیشترین انتقاد و گلایه به سازمان محیط زیست خوزستان و دانشگاه علوم پزشکی اهواز وارد است. اولی به این دلیل که چنین آماری را دارد اما سکوت اختیار کرده اند و هر از گاهی اشتباهاً چنین آماری را بیان می کنند و علوم پزشکی هم به این دلیل که متولی سلامت مردم است اما در مقابل کیفیت پایین آب شرب و سلامتی مردم واکنش چندانی نشان نمی دهد و بیشتر مصلحت گرایانه با سازمان ها برخورد می کند و در واقع سلامت مردم در این مورد اولویت اول آنها نیست.

آنچه مسلم است تاوان کم کاری سازمان و نهادهای دولتی و پول درآوردن بخش خصوصی را محیط زیست و سلامت مردم خوزستان دارد پرداخت می کند که لازم است در این خصوص فکری اساسی شود و نهادهای نظارتی با ورود به موضوع، از ادامه این فاجعه محیط زیستی بهداشتی جلوگیری کنند.

در ادامه صحبت های تکان دهنده مدیر کل حفاظت محیط زیست خوزستان آمده است:

ایسنا: مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان از تخلیه ۲۰۰ هزار مترمکعب فاضلاب شهری اهواز به رودخانه کارون خبر داد.

محمدجواد اشرفی در جلسه شورای حفاظت کیفی رودخانه کارون که چهارشنبه (۱۴ مهرماه) در استانداری خوزستان برگزار شد، اظهار کرد: فاضلاب شهری همه شهرهایی که رودخانه‌های کارون و دز از آن‌ها عبور می‌کنند، وارد رودخانه کارون و دز می‌شود.

وی افزود: در حال حاضر تنها دزفول تصفیه‌خانه فعال دارد که ۵۰ درصد جمعیت این شهر را پوشش می‌دهد و ۵۰ درصد دیگر فاقد تصفیه‌خانه است. البته این تصفیه‌خانه فعال نیز به دلیل مشکلات فنی، کارایی لازم را ندارد و پساب ورودی به رودخانه بالاتر از استانداردهای مجاز است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان بیان کرد: سایر شهرها از جمله اهواز نیز در شبانه‌روز تقریبا ۲۰۰ هزار مترمکعب از ۲۴ نقطه، پساب در رودخانه کارون تخلیه می‌کنند. پساب شهرهای آبادان، خرمشهر و شهرهای کوچکتر عبوری مانند ویس، ملاثانی و شوشتر نیز وارد رودخانه کارون می‌شود.

وی گفت: بزرگترین معضل در حوزه پساب‌ها، در خصوص پساب‌های شهری است. در مورد فاضلاب‌های کشاورزی نیز کانون‌های پراکنده و متمرکز داریم؛ کانون‌های متمرکز عمدتا در حوزه شرکت‌های کشت و صنعت هستند که هفت واحد کشت و صنعت نیشکر داریم. پساب شرکت نیشکر امام خمینی(ره) وارد کارون و پساب شرکت نیشکر دهخدا وارد هورالعظیم می‌شود.

اشرفی بیان کرد: پساب شرکت نیشکر جنوب اهواز نیز توسط یک کانال اصلی در تالاب شادگان تخلیه می‌شود که به عنوان بخشی از حق‌آبه تالاب تلقی می‌شود هر چند مطلوب نیست. پساب سایر شرکت‌های کشت و صنعت نیز پس از بازچرخانی و چند مرتبه استفاده وارد رودخانه‌های کارون و دز می‌شوند.

وی تصریح کرد: در مورد پساب کانون‌های پراکنده کشاورزی نظارتی نمی‌شود و تمام پساب‌ها وارد رودخانه می‌شوند. با وجود استفاده از سموم و کودهای شیمیایی در شرکت‌های نیشکر و کشت و صنعت‌ها، پساب آن‌ها مناسب‌تر است و مشکل خاصی در این زمینه نداریم اما در خصوص پساب کانون‌های پراکنده کشاورزی، میزان سموم و کودهای شیمیایی استفاده‌شده در این اراضی بیشتر است و طبیعتا میزان این سموم نیز در رودخانه کارون بیشتر است که باید سازمان جهاد کشاورزی خوزستان در خصوص تحویل سموم و کودها و همچنین آموزش استفاده صحیح از این کودها اقدام کند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان افزود: در حال حاضر کارخانه کاغذسازی پارس، کارخانه نیشکر هفت تپه، یک شرکت در شوشتر، کارخانه قند دزفول و پالایشگاه آبادان فاقد تصفیه‌خانه هستند و پساب این واحدها با کیفیت بسیار نامناسب وارد رودخانه کارون می‌شود.

وی گفت: در یک ماه گذشته پالایشگاه آبادان حجم قابل توجهی از مواد هیدروکربنی را به رودخانه اروند وارد کرد که تبعات محیط زیستی زیادی داشت.

اشرفی افزود: با توجه به قدیمی بودن فاز یک پالایشگاه آبادان، امکان مدیریت صحیح پساب‌ها وجود ندارد. فاز ۲ پالایشگاه آبادان در حال اجرا است که انتظار داریم با تکمیل شدن این فاز، تخلیه مواد هیدروکربنی به اروند و بهمنشیر به حداقل برسد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان بیان کرد: در حال حاضر در خوزستان ۶۱ بیمارستان داریم که ۱۸ بیمارستان از این تعداد در حوزه کارون و دز قرار دارند. خوشبختانه بیمارستان‌ها عمدتا به جز چهار بیمارستان، دارای پکیج‌های تصفیه هستند و برابر اندازه‌گیری‌های ادواری، پساب را با کیفیت قابل قبول وارد شبکه‌های شهری می‌کنند و به طور مستقیم وارد رودخانه نمی‌کنند.

وی افزود: تنها بیمارستان ارتش دزفول به هیچ وجه تابع مقررات و دستورالعمل‌های سازمان محیط زیست نیست و نمی‌دانیم پساب این بیمارستان چه می‌شود؟ البته گاهی به دلیل مشکلات فنی یا راهبری، بیمارستان‌ها در خصوص دفع فاضلاب دچار مشکل موقت می‌شوند که سریع مشکل رفع می‌شود.

اشرفی گفت: پساب مراکز پرورش ماهی به ویژه در رودخانه گرگر شوشتر برای ما مشکل ایجاد کرده است. در این محدوده، پساب این مراکز با حجم قابل توجه و کیفیت بسیار نامناسب وارد رودخانه گرگر می‌شود که EC رودخانه را بسیار بالا می‌برد و بر کیفیت رودخانه کارون اثرگذاری دارد.

وی افزود: در سال‌های گذشته تصمیماتی در خصوص مدیریت و بازچرخانی پساب این مراکز گرفته شد که این تصمیمات اجرا نمی‌شوند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان گفت: مجتمع پرورش ماهی آزادگان با وسعت یک هزار هکتار در محور اهواز – آبادان قرار دارد و زهاب آن وارد تالاب شادگان می‌شود که کیفیت قابل قبولی دارد و اجازه تخلیه غیر مستقیم به این تالاب داده شده است.