تبعات نفس‌گیر شیوع ویروس کرونا، با وجود بازگشایی و فعالیت بخشی از بدنه اقتصادی و بازار خوزستان با اجرای طرح فاصله‌گذاری هوشمند، همنچنان در چرخه اقتصادی خوزستان مشهود است تاجایی که گفته می‌شود حدود ۲۶ هزار خوزستانی از کار بیکار شده‌اند.
استان خوزستان به عنوان قطب صنعت نفت کشور، از کالبدی دولتی برخوردار است و این موضوع بخش خصوصی استان را همواره با چالش‌هایی در حوزه فعالیت‌های اقتصادی روبه رو می‌کند. این استان ۱.۵ برابر بیشتر از دیگر استان‌های کشور دولتی است و به همین دلیل عرصه برای رونق اقتصاد خصوصی چندان باز نبوده است.
حال با شیوع ویروس کرونا کسب و کارهای مختلفی در حوزه‌های گردشگری، بازرگانی خارجی، کسب و کارهای خرد، تولید، صنایع حوزه نفت، کسب و کارهای عمومی، بازار سرمایه، بازار ارز و همچنین بازار مسکن به شکل مستقیم و غیرمستقیم، از شیوع این ویروس تاثیر پذیرفته‌اند.
برقراری بیمه بیکاری برای ۲۶ هزار خوزستانی
یکی از اثرات منفی ویروس کرونا بر اقتصاد خوزستان را می‌توان بیکاری افراد دانست که تا اسفند پارسال، خود را برای کسب و کار شب عید آماده می‌کردند.
مدیرکل بیمه تامین اجتماعی خوزستان در خصوص وضعیت افراد بیکار شده ناشی از اثرات ویروس کرونا در این استان، بیان کرد: تا پیش از این تعداد هشت هزار نفر بیمه بیکاری دریافت می‌کردند اما با شیوع ویروس کرونا، تاکنون با تقاضای برقراری بیمه بیکاری ۲۶ هزار نفر موافقت شده است.
سید محمد مرعشی با اشاره به اینکه ممکن است این تعداد بیکار شده در روزها و یا هفته‌های دیگر بیشتر شود، گفت: سازمان تامین اجتماعی به عنوان یک مجموعه خودگردان، با مشکلاتی روبه‌رو شده است.
وی از جمله هزینه‌های تحمیل شده به این سازمان در کل کشور را مخارج درمانی بیماران مبتلا به کرونا بیان کرد و افزود: این سازمان ۹۰ درصد هزینه درمانی افراد زیرپوشش که به این ویروس دچار شده‌اند را باید پرداخت کند که این امر چالش‌های مالی را در پی دارد.
مدیرکل بیمه تامین اجتماعی استان خوزستان ادامه داد: پرداخت ۹۰ درصد این هزینه‌ها، مبلغی بالغ بر ۲۵۰ میلیون ریال برای هر فرد است.
تعطیلی ۱۶۴ شرکت مسافری درون و برون استانی خوزستان
بخش حمل و نقل مسافری شاید در سال‌های گذشته به واسطه افزایش ناوگان عمومی درون و برون استانی، کسب و کار پر رونقی محسوب می‌شد، اما در چند هفته گذشته تعطیلی شرکت‌های مسافربری نگرانی‌های بسیار جدی را برای این بخش به وجود آورد.
معاون حمل و نقل اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خوزستان در این باره با بیان اینکه کرونا در این حوزه نیز باعث ضرر و زیان متعددی شده ، گفت: در ۵۳ روز گذشته در حمل و نقل مسافری، ۱۶۴ شرکت درون و برون استانی تعطیل شده است.
فواد غزیعلی افزود: بیش از ۲ هزار و ۳۰۰ اتوبوس و خودروی سواری در بحث کرونا متضرر شدند و در آینده‌ای نزدیک برای پرداخت حق بیمه تعداد ۵۱۷ نفر از کارکنان این شرکت‌ها شاهد بروز مشکلاتی خواهیم بود.
تعطیلی بخش عمده تعاونی‌های صنایع دستی خوزستان
سهم تعاونی‌ها در اقتصاد استان هرچند محدود، اما تا حدودی در میزان اشتغال خوزستان نقش داشتند کها با شیوع ویروس کرونا، بخش قابل توجهی از این حوزه اقتصادی دچار ضرر و زیان شده است.
عضو هیات رییسه اتاق تعاون خوزستان در این باره گفت: پیش از شیوع ویروس کرونا و آسیب‌های اقتصادی ناشی از آن، تعاونی‌ها مشکلات جدی داشتند اما بروز این بیماری، خسارت‌های بیشتری را در پی داشته است.
افسانه صالح‌خواه خسارت‌های ناشی از ویروس کرونا را بیشتر متوجه اشتغال بانوان در صنایع دستی و تعاونی‌ها دانست و افزود: تقریبا می‌توان گفت بیشتر صنعتگران در حوزه تعاونی‌ها بیکار شده‌اند.
وی ادامه داد: باید توجه داشت که بسته‌های حمایتی دولت جوابگوی مشکلات به وجود آمده برای بخش خصوصی نیست و نیاز است تا برنامه‌ریزی جامع‌تری به‌منظور حمایت از اقتصاد بخش خصوصی در این شرایط صورت بگیرد.
خسارت ۹۶۰ میلیارد ریالی کرونا به صنعت گردشگری خوزستان
همزمان با شیوع ویروس کرونا، انواع تورهای مسافرتی شامل زیارتی، طبیعت گردی و … لغو شدند و در حوزه گردشگری رکود بی‌سابقه‌ای در کشور و به ویژه استان خوزستان که همواره در ایام اسفند و فروردین میزبان حدود پنج میلیون مسافر بود، رقم زده شد.
رییس اتحادیه هتلداران خوزستان با اشاره به اینکه چالش‌های حوزه گردشگری در استان خوزستان همزمان با سراسر کشور پیش از شیوع ویروس کرونا نیز آغاز شده بود، گفت: درصد اشغال هتل‌های استان هم‌اکنون به صفر رسیده است.
عبدالحمید حرمتی ادامه داد: این روند تاجایی پیش رفته که برخی هتل‌های موجود در خوزستان حتی تاسیسات برق خود را خاموش و تمامی کارکنان خود را مرخص کرده‌اند.
وی با اشاره به بررسی میزان خسارت ناشی از شیوع ویروس کرونا در اسفند و فروردین امسال، گفت: در این مدت مبلغ ۶۰۰ میلیارد ریال به تاسیسات اقامتی و ۳۶۰ میلیارد ریال دیگر به سایر واحدهای گردشگری مانند آژانس‌های مسافرتی خسارت وارد شده است.
رییس اتحادیه هتلداران خوزستان یکی از اساسی‌ترین مشکلات پیش روی صنعت گردشگری خوزستان و کشور را نامشخص بودن پایان این بحران در کشور و دنیا دانست و افزود: با این وجود از دولت درخواست می‌شود که برای نگهداری از اموال و تاسیسات گردشگری که مربوط به عموم مردم است، فکر اساسی صورت گیرد.
وی ادامه داد: در دوران جنگ تحمیلی ۷۰ واحد اقامتی در خوزستان از بین رفت و پس از آن این واحدها به چرخه صنعت گردشگری خوزستان بازگردانده نشدند و کاربری بیشتر آنها تغییر پیدا کرد؛ بنابر این امیدواریم که در این شرایط، اتفاق مشابهی برای واحدهای اقامتی موجود در خوزستان رخ ندهد.
آغاز ساز و کار برآورد خسارت اقتصادی ناشی از شیوع کرونا در خوزستان
استان خوزستان در مقاطع مختلفی از جمله دوره‌های خشکسالی، گرد و غبار و سیلاب تجربه برآورد خسارت‌های مختلفی داشته است اما این بار خسارت وارده ناشی از شیوع ویروس کرونا تنها مختص این استان نیست و همزمان با سراسر کشور انجام این برآوردها در دستور کار مجموعه مدیریت اقتصادی استان قرار گرفته است.
معاون اقتصادی استانداری خوزستان در این باره با تاکید بر اینکه برآورد خسارت باید به صورت منطقی انجام شود، گفت: علاوه بر این باید توجه داشت که دولت با محدودیت‌هایی در حوزه منابع روبه رو است و باید انتظارات مطابق با توان و ظرفیت دولت باشد.
سید نوراله حسن زاده با اشاره به اینکه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی خوزستان با همکاری دانشگاه شهید چمران اهواز، اتاق بازرگانی اهواز، خانه‌های صنعت و معدن، سازمان صنعت، معدن و تجارت استان و جهادکشاورزی استان با تشکیل کمیته‌ای مشترک برآورد خسارت را آغاز کرده‌اند، گفت: در نخستین اقدام مکاتبات مربوط به کاهش اثرات شیوع کرونا بر مجموعه‌های گردشگری با محوریت معافیت‌ها، بخشودگی حامل‌های انرژی و … صورت گرفت.
وی با اشاره به اینکه امسال از سوی رهبرمعظم انقلاب به عنوان سال جهش تولید نامگذاری شده، افزود: برای تحقق و ایجاد زمینه‌های مربوط به این امر لازم است تا ابتدا شرایط موجود مورد ارزیابی و رصد قرار بگیرد.
معاون اقتصادی استانداری خوزستان ادامه داد: قرار است کمبودها، خسارت‌ها و آنچه باعث چالش در اقتصاد خوزستان شده جمع‌بندی و بر اساس آنها، برنامه‌ای برای حرکت در مسیر جهش تولید تدوین شود.
حسن زاده با اشاره به اینکه در سال پایانی دولت قرار داریم، گفت: به همین دلیل لازم است با توجه به محدودیت منابع، بر اساس اولویت‌بندی‌هایی که صورت می‌گیرد، به موضوعات و مشکلات رسیدگی شود.
عبور از چالش‌های اقتصادی بحران کرونا در خوزستان با همراهی دولت
در شرایطی که بخش قابل توجهی از اقتصاد خوزستان به نفت متکی و در شرایطی که بازار فروش نفت کشور با مشکلاتی رو به رو است، لازم است بخش خصوصی با مسیری هموارتر برای عبور از چالش های اقتصادی ناشی از بحران کرونا گام بردارد. در این بین دولت با تصمیم گیری صحیح و به موقع نقش اساسی و استراتژی برای کاهش اثرات منفی به وجود آمده را بر عهده دارد.
دبیر شورای گفت‌وگوی دولت و بخش‌خصوصی استان خوزستان با اشاره به اینکه کسب و کارهای آسیب دیده ناشی از شیوع ویروس کرونا در شرایط نگران کننده‌ای قرار دارند، گفت: حوزه‌های گردشگری، بازرگانی خارجی، کسب و کارهای خرد، تولید، صنایع حوزه نفت، کسب و کارهای عمومی، بازار سرمایه ، بازار ارز و همچنین مسکن از مهمترین بخش‌های اقتصادی آسیب دیده در این شرایط هستند.
شهلا عموری یکی موانع فعالیت کسب و کارها در شرایط فعلی را بی ثباتی در قوانین و مقررات بیان کرد و افزود: التزام به اجرای مواد سه، ۲ و ۲۴ قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار باید در دستور کار همه دستگاه‌های اجرایی استان قرار بگیرد تا بخشی از مشکلات موجود قابل تحمل باشد.
وی ادامه داد: همچنین با توجه به شرایط پیش آمده ناشی از شیوع ویروس کرونا و پیش بینی مبتنی بر تداوم این وضعیت، پیشنهاد می‌شود نسبت به بازنگری و تغییر در شاخص های ارزیابی محیط کسب و کار کشور اقدام شود.
وی افزود: همچنین به منظور کاهش مراجعات انسانی به دستگاه‌های خدماتی در راستای قطع زنجیره انسانی شیوع ویروس کرونا، از سامانه پنجره واحد سرمایه‌گذاری بهره‌برداری شود.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اهواز با اشاره به ضرورت تدوین برنامه عملیاتی کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت به منظور کاهش اثرات منفی اقتصادی ناشی از شیوع ویروس، ادامه داد: پارلمان بخش خصوصی در اهواز تدوین برنامه‌های عملیاتی با رویکرد کاهش این اثرات را آغاز کرده و با تشکیل کارگروهی که دستگاه‌های اقتصادی، مالی، تجاری و به ویژه بانک را شامل می‌شود رصد و بررسی آسیب‌های ناشی از شیوع این ویروس را انجام خواهد داد.
عموری، همچنین مدیریت تولید و نظارت بر عرضه تمامی اقلام ضروری بهداشتی، درمانی و غذایی را با ایجاد داشبورد مدیریتی در خوزستان خواستار شد.
تدوین پروتکل‌های مشترک بهداشتی با کشور عراق
دبیر شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استان خوزستان با اشاره به اینکه مهمترین بازار تولید محصولات در خوزستان، کشور عراق است، گفت: ویروس کرونا مشکلاتی را در بخش سیاست‌های تجارت خارجی ایجاد کرده که از جمله آن ثبت سفارش تا ترخیص کالا، انسداد مرزهای تجاری استان و بروز مشکلات متعدد برای فعالان اقتصادی و تحمیل هزینه‌های سنگین در بستر شیوع ویروس کرونا است.
وی عملی‌ترین راه کاهش این اثرات را تدوین و اجرایی کردن پروتکل‌های مشترک بهداشتی با کشور عراق به منظور گشایش مرزها با هدف استمرار صادرات بیان کرد و افزود: در این زمینه دستگاه‌های اجرایی متولی باید مذاکرات و تعاملات لازم با طرف عراقی را آغاز کنند تا به زودی شاهد فعالیت مجدد مرزهای مشترک با این کشور باشیم.
فراگیری کرونا نسبت به سیل
کارگروه‌های متشکل از بخش خصوصی و نهادهای اجرایی دولتی می‌توانند در کنار هم با پایش و گردآوری مشکلات از این معضل نیز مانند سیل پارسال خوزستان عبور کنند.
فعالان اقتصادی با رویارویی با قوانین مزاحم در مسیر تولید، صادرات و واردات با دیدی عملی تر نسبت به مشکلات نگریسته و در عین حال بخش دولتی با شناسایی این قوانین در تلاش برای هموار کردن مسیر و روند تجارت استانی گام بردارد.
به نظر می‌رسد می‌توان با الگو برداری از راهکارهای رویارویی با سیل پارسال خوزستان و اتحاد بخش خصوصی و دولتی، توان بخشی و تاثیر گذاری مثبت را در روند کسب و کارهای خرد و کلان استانی مشاهده کرد.
منبع: گزارشی از مهدی ممبینی/ ایرنا
