یک نماینده: دلار بالای ۱۰هزار تومان توجیهی ندارد

روزنامه آرمان: محمدرضا پورابراهیمی؛ عضو کمیسیون اقتصادی مجلس تحولات اخیر بازار ارز را بررسی کرد.

او نوشت:

در ادامه روند نزولی نرخ دلار، روز گذشته بهای این ارز وارد کانال ۱۰هزار تومان هم شد. در تحلیل وضعیت بازار ارز چند موضوع را باید مد نظر قرار داد؛ موضوع اول به جهش ارزی که در سال گذشته اتفاق افتاد، بازمی‌گردد. این امر از یک طرف ریشه در تحریم‌ها و فشارهایی داشت که به صورت هوشمندانه از سوی دشمنان نظام، آمریکا و بعضی از کشورهای منطقه بر کشور وارد می‌شد و از طرف دیگر از تصمیمات نادرست و غیرکارشناسی داخلی در نیمه اول سال ۹۷ تاثیر می‌پذیرفت. در راس این تصمیمات اشتباه تعیین نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی برای تامین تمام کالاها قرار داشت.

تصمیماتی که درنهایت نتیجه‌ای جز تضعیف ارزش پول ملی ایران در برابر سایر ارزهای خارجی در پی نداشت. بنابراین هیچ کارشناس اقتصادی نمی‌توانست بین ارقامی که در بازارها وجود داشت و آنچه در واقعیت دیده می‌شد ارتباط برقرار کند. به‌واسطه همین رویکرد و اتفاقاتی نظیر تغییر رئیس‌کل بانک مرکزی و تحول در سیاست‌های ارزی که در نیمه دوم سال ۹۷ رخ داد، جهت نرخ ارز به سمت پایین تغییر کرد.

البته کمیسیون اقتصادی مجلس از ابتدا، اجرای چنین برنامه‌هایی را پیشنهاد داد، اما پافشاری برخی از دولتمردان باعث شد تا به کشور هزینه‌های زیادی تحمیل شود. تغییر در میزان تراکنش‌های بانکی، نحوه شمارش سودهای بانکی و رصد آنها از ابزاری بود که در مدیریت بازار ارز موثر واقع شد. بحث دیگر نیز به روان‌سازی صادرات مربوط می‌شود که دست بانک مرکزی را برای مدیریت عرضه باز ‌گذاشت.

البته در نیمه اول سال فعالیت صرافی‌ها ممنوع اعلام شد، اما پس از رفع این ممنوعیت صرافی‌ها هم به کمک بانک مرکزی آمدند. بدین ترتیب و به‌رغم تحریم‌ها، نگاهی به آمار صادرات و واردات کشور در پایان سال ۹۷ نشان می‌دهد که تجار ما توانسته‌اند تراز تجاری کشور را مثبت دو میلیارد دلار نگه دارند که می‌توان آن را به‌عنوان یک دستاورد قلمداد کرد. با پایان سال ۹۷ آمریکایی‌ها دریافتند که ایران دوره گذر از تحریم‌های بسیار سنگین را با موفقیت پشت سر گذاشته و طبق تحلیل‌های بانک جهانی و گزارشی که استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری ایالات متحده، به ترامپ ارائه داده، رشد اقتصادی ایران هم به سمت مثبت در حال حرکت است.

علاوه بر این، پس از سرنگونی پهپاد آمریکایی، اقتدار ایران بار دیگر نمایان شد و در حوزه منطقه‌ای هم فضای جدیدی به‌ وجود آمد که معادلات را کاملا برهم‌ریخت. پس از آن بود که عربستان آمادگی خود را برای مذاکره در رابطه با موضوع یمن اعلام کرد و بسیاری از کشورهای عربی پیام‌هایی با محتوای تغییر مسیر خود فرستادند. این عوامل همگی بار روانی سیاسی برای کاهش نرخ ارز ایجاد کردند.

از همه مهم‌تر هم نقض تحریم‌های آمریکا از سوی کشورهایی نظیر روسیه، چین، هند و… است که باعث شد مسیر درآمدی ایران در فروش نفت به صفر نرسد. گرچه ما با کاهش صادرات نفت مواجه شده‌ایم، اما آمریکا هم به هیچ وجه به اهداف خود دست نیافت و امروز میزان فروش نفت ایران قابل قبول و حتی رو به افزایش است. اکنون که نرخ ارز روند نزولی را طی می‌کند این سوال در جامعه به وجود آمده که چرا بهای سایر کالاها متناسب با نرخ ارز کاهش نمی‌یابد؟

در حالی که تطبیق قیمت‌ها تدریجی اتفاق می‌افتد و نیاز به زمان دارد. به‌عنوان مثال طلا به صورت لحظه‌ای از دلار تاثیر می‌پذیرد، اما کالاهای دیگر با تاخیری چند هفته‌ای یا چندماهه با نرخ ارز انطباق پیدا می‌کنند. البته این تطابق هم به شرطی ایجاد می‌شود که نرخ ارز در یک نقطه به ثبات برسد. چراکه از نظر کارشناسی ثبات ارز بیش از کاهش نرخ آن اهمیت دارد.