بانک مرکزی از افزایش چک‌های برگشتی خبر داد

روزنامه اعتماد: در روزهایی که سرمایه در گردش بنگاه‌ها به دلایلی همچون تورم بالا و نوسانات ارزی کاهش یافته و از سوی دیگر قدرت خرید افراد نیز تا حدی کم شده، پرداخت پول برای خرید به صورت قراردادی و به واسطه چک انجام می‌شود. طبق آخرین آمار ارایه شده توسط بانک مرکزی تعداد ۷ میلیون و ۸۰۰ هزار چک در تیرماه سال جاری مبادله شد که ارزش کل این تعداد چک کمی بیش از ۱۰۰هزار میلیارد تومان بوده است. بر اساس این گزارش تعداد و مبلغ چک‌های مبادله‌ای نسبت به ماه گذشته به ترتیب ۱۸٫۵ و ۱۹٫۵ درصد افزایش داشته است. در بخش دیگری از این آمار تعداد چک‌های برگشتی ۷۱۷ هزار فقره عنوان شده که ارزش آنها کمی بیشتر از ۱۱ هزار میلیارد تومان است. در کل کشور از حیث تعداد و ارزش چک‌های برگشتی در تیرماه نسبت به ماه قبل، به ترتیب ۱۶٫۳ و ۱۹٫۲ درصد افزایش داشته است. هر چند که تعداد و ارزش چک‌های برگشتی نسبت به تیرماه افزایش داشته اما از کل چک‌های مبادله‌ای تنها ۹ درصد آن برگشت خورده که شامل ۱۱ درصد ارزش کل آن است. استان‌های کردستان، سیستان و بلوچستان، سمنان و قم بیشترین چک برگشتی را داشتند. در نقطه مقابل نیز کهگیلویه و بویراحمد، ایلام و گیلان بیشترین میزان نقدشوندگی چک‌ها را در اختیار داشتند. طبق آمارهای بانک مرکزی تعداد چک‌های مبادله‌ای ۱۸٫۵ درصد افزایش داشته در حالی که تنها ۹ درصد از چک‌های مبادله‌ای برگشت خورده است. شاید مهم‌ترین دلایلی که باعث کاهش تعداد نسبت چک‌های برگشتی به کل چک‌های مبادله‌ای در تیرماه شده، اصلاح قانون چک همچنین واگذاری عملیات حذف و احیای چک‌های برگشتی به بانک‌ها باشد. آبان ماه سال گذشته قانون جدید صدور چک به تصویب رسید که در آن سعی شد مشکلات مربوط به زمان و هزینه‌بر بودن پروسه‌های پیگیری قضایی چک‌های برگشتی تا حدودی رفع شود. بانک مرکزی در اطلاعیه ۹ اردیبهشت سال جاری‌، توضیحاتی در خصوص اصلاح قانون چک داده است. بر اساس این بخشنامه، با اصلاح قانون صدور چک بانک‌ها ملزم هستند روی گواهینامه‌های عدم پرداختی که به دارندگان چک‌های برگشتی می‌دهند، کد رهگیری درج کنند. با درج این کد پیگیری چک‌های برگشتی در سیستم قضایی راحت‌تر می‌شود. نکته دیگر در خصوص این قانون، ثبت اطلاعات چک‌های برگشتی در سوابق امضا‌کننده آن است. چندی پیش نیز اداره اطلاعات بانکی بانک مرکزی طی بخشنامه‌ای اختیار عملیات مربوط به حذف و احیای چک‌های برگشتی را به بانک‌ها واگذار کرد. در این بخشنامه تمام مراحل مبتنی بر اصل بودن امضا و ثبت اطلاعات چک‌های برگشتی بر عهده بانک‌ها گذاشته می‌شود.

۱۰۰ هزار میلیارد چک در یک ماه

کل چک‌هایی که در تیرماه در کشور مبادله شد، ۷ میلیون و ۸۰۰ هزار فقره بوده که ارزشی بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان داشته است. در ماه گذشته، دو میلیون و ۷۰۰ هزار فقره چک در استان تهران مبادله شد که ارزش حدود ۵۲ هزار میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان داشتند. در بخش دیگری از این گزارش عنوان شده که ۳۴٫۳ درصد از تعداد چک‌های مبادله‌ای کل کشور در استان تهـران، ١٠ درصـد در اصفهان و ۷٫۶ درصد در خراسـان رضـوی بوده است. ۶۵٫۵ درصد از ارزش چک‌های مبادله‌ای در سه استان مذکور بوده که استان تهران با ارزش ۵۲٫۲ درصدی از چک‌های مبادله‌ای، درصدر قرار دارد.این امر نشان می‌دهد حجم زیادی از فعالیت‌های اقتصادی در تهران انجام می‌شود و تهرانی‌ها تمایل بیشتری به معامله با چک دارند.

گیلان، بیشترین چک وصولی در کشور

۷ میلیون چک در تیرماه سال جاری به ارزشی حدود ۸۹ هزار میلیارد تومان وصول شد. نسبت به ماه خرداد شاهد افزایش ۱۸٫۷ درصدی در تعداد چک‌های وصولی و ۱۹٫۵ درصد افزایش در ارزش آنها بوده‌ایم.وصول ۷ میلیون چک در تیرماه نشان از وصول ۹۰٫۷ درصدی از کل چک‌های مبادله‌ای و ۸۸٫۹ درصدی از کل مبلغ چک‌های مبادله‌ای است.سهم استان تهران از چک‌های وصولی همان‌طور که انتظار می‌رود بیشتر از سایر استان‌ها و دو میلیون و ۴۰۰ هزار فقره به ارزش ۴۷ هزار میلیارد تومان است. این تعداد چک وصولی، ۳۴٫۳ درصد از کل چک‌های وصولی است. با این وجود، استان تهران‌ رتبه نخست را در بین استان‌های با بیشترین تعداد چک وصولی ندارد. بر اساس گزارش بانک مرکزی بیشترین نسبت تعداد چک‌های وصولی به کل چک‌های مبادله‌ای در استان، به ترتیب به استان‌های گیلان با ۹۳.۱ درصد، البرز با ۹۲.۲ درصد و یزد با ۹۱.۸ درصد اختصاص یافته است. در مقابل استان‌های کهگیلویه و بویر‌احمد با ۸۵ درصد، کرمان با ۸۶٫۷ درصد و کردستان با ۸۶٫۸ درصد نیز کمترین نسبت تعداد چک‌های وصولی به کل چک‌های مبادله شده در کشور را به خود اختصاص داده‌اند.با وجود آنکه در استان کهگیلویه و بویر احمد، چک‌های کمتری وصول شد، اما این استان توانست رتبه نخست در نسبت ارزش چک‌های وصولی به کل ارزش چک‌های مبادله‌ای در کشور را با ۹۴٫۳ درصد در اختیار بگیرد.

چک‌های برگشتی

در ماه گذشته ۷۱۷ هزار چک به ارزش ۱۱ هزار میلیارد تومان برگشت خورد که شامل ۹ درصد از کل تعداد چک‌های مبادله‌ای و ۱۱ درصد از کل ارزش آنها است. سهم استان تهران ۲۲۳هزار فقره چک به ارزش ۵ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان بوده است. در استان تهران ۸٫۴ درصد از کل چک‌های مبادله‌ای کشور‌، برگشت خورده است. در این ماه، بیشترین ارزش چک‌های برگشتی به کل ارزش چک‌های مبادله‌ای در استان‌های کردستان‌، سیستان و بلوچستان و سمنان بوده است و استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، ایـلام و گـیلان کمتـرین نسبت را داشته‌اند.

کسری موجودی، مهم‌ترین علت برگشت چک‌ها

کسری موجودی علت برگشت خوردن بیش از ۹۵ درصد از چک‌های برگشتی بوده است. ۶۸۸ هزار فقره چک به دلیل ناکافی بودن مانده حساب برگشت خوردند. ارزش این تعداد چک برگشتی ۱۰ هزار میلیارد تومان است. سهم چک‌های برگشتی که به دلیل ناکافی بودن مانده در استان تهران برگشت خوردند‌، ۵ هزار میلیارد تومان است. بیشترین درصد از چک‌های برگشتی با مانده ناکافی در استان‌های چهار محال و بختیاری، کهگیلویه و بویر احمد و گلستان بوده است.