مهرداد ارزانی بیرگانی: هویت فردی را می‌توان بعنوان عامل اصلی خودشناسی، لازمه ورود به شکل‌گیری هویت اجتماعی جوان توصیف کرد.
شکل گیری مناسب هویت اجتماعی زمینه ساز کنشگری مسوولانه جوان در جامعه و زندگی اجتماعی خواهد بود.
به میزانی که شکل گیری این هویت در نسل جوان متراکم تر باشد جامعه مترقی شکل خواهد گرفت و میزان پاسخگویی به انتظارات جامعه از یک نسل تبیین میشود.
احساس تعلق و تعاملات اجتماعی به عنوان دو مفهوم اساسی هویت جمعی،زمینه ساز شکل گیری مناسب هویت اجتماعی خواهد بود.
هویت جمعی که منشعب از هویت اجتماعی است تحت تاثیر تحولات اجتماعی دستخوش تغییرات میشود که اشکال مختلف آن به صورت احساس علاقه یا عدم علاقه نسبت به جامعه،مشارکت در امور اجتماعی،دین مداری و افتخار به کشور متجلی خواهد شد.
در واقع هویت اجتماعی ارتباط مستقیمی با میزان دسترسی به منابع ارزشمند جامعه ائم از مادی و غیر مادی دارد.
در بُعد غیر مادی که عامل اصلی شکل گیری هویت اجتماعی قلمداد میشود،عوامل فرهنگی و معرفتی تبیین کننده هویت جوان خواهد بود و به میزانی که گسترش عوامل مذکور در طبقات جامعه جوان رخ دهد و پویایی و تراکم غنی مسائل فرهنگی توام با بسط مسائل معرفتی شکل گیرد،هویت اجتماعی جوان ساخته میشود.
در این میان تاثیرات فرآیند جهانی شدن بر ساخت هویت اجتماعی بر ماهیت دگرگونی هویت فردی نسل جوان متمرکز شده است. بدین منظور ضمن درک این موضوع که؛
هویت اجتماعی نسل امروز برخلاف گذشته آیینه تمام نمای چشم انداز اجتماعی نیست و از طرفی پیدایش هویت جدید به معنای نسخ هویت های قبلی نخواهد بود،باید با درنظر گرفتن پیچیدگی‌های جامعه غنی ایرانی اسلامی و تمرکز امر جهانی شدن برا دگرگونی های نسلی ایران،بدنبال راهکاری هدفمند برای شکل گیری هویت جوان ایرانی بود.
با توجه به این مهم؛مطالعه اندیشه امام خمینی(ره) بعنوان شخصی که علی رغم اختلاف نسلی با جوانان دوران خویش،مهترین عامل حرکت‌ها و جنبش های تاریخ ساز نسل جوان بودند؛اصلی‌ترین نیاز جوانان را خطاب به مسوولان و متولیان اینگونه بیان میکند:
( نیاز عمده جوان، هویت است، باید هویت و هدف خودش را بشناسد، باید بداند کیست و برای چه می‌خواهد کار و تلاش کند).
این فرموده امام(ره)بیانگر این امر خواهد بود که شکل گیری هویت فردی در جوان زمینه ساز اصلی ساخت هویت اجتماعی او خواهد بود.
اندیشه امام خمینی(ره)؛شکل‌گیری هویت جوان را یک امر دوطرفه از سوی نهاد دولت و خانواده میدانند و ضمن تاکید بر آشنایی نهاد خانواده با موضوع شکل‌گیری هویت اجتماعی جوان بعنوان اولین اجتماع فرد،نهاد دولت را نسبت به زمینه‌سازی و بهره‌گیری از نظام آموزشی قوی،الگوسازی،تکریم‌گرایی جوان،بهره‌مندی از جامعه روحانیت در زمینه تزکیه نفس و زمینه‌سازی برای کنشگری جوانان در امور عمومی جامعه،مسوول میدانند.
در بُعد دیگر شکل‌گیری هویت اجتماعی جوان، امام خمینی(ره) جوانان را نسبت به خودشان مسوول میداند و فارغ از نهاد دولت و خانواده،شخص جوان را در توجه به هویت فردی خویش بعنوان دروازه ورود به هویت اجتماعی اینگونه خطاب قرار می‌دهد:( جهاد اکبر،جهاد در راه سازندگی خودتان است که بعد‌ها برای مملکت خودتان مفید واقع بشوید.اگر چنانچه شما خودتان را ساختید و فضائل انسانی را در خودتان ریشه دار کردید آنگاه درتمام مراحل پیروز هستید).
در بیان فوق؛ خودشناسی بعنوان جهاد اکبر در شناسایی هویت فردی،دروازه اصلی شکل‌گیری هویت اجتماعی در جوان معرفی میشود که در غیاب عوامل بیرونی چون نهاد دولت و خانواده که عوامل اصلی هویت اجتماعی هستند،هویت فردی جوان میتواند توسط خودانگاره‌های شخص تقویت شود و جوان را به شکوفایی اجتماعی برساند.
