انتشار ویدئوهایی از جلسه محرمانه انتقال آب از سد خرسان و سرشاخه های کارون به یزد، هرچند باعث نگرانی و اعتراض مردم خوزستان شده اما واکاوی ابعاد این جلسه که مربوط به تیرماه سال جاری در استانداری یزد است نشان می دهد که موضوع انتقال آب از قبل ترها در دستور کار بوده و اکنون به مرحله تامین اعتبار و اجرا رسیده است.
به گزارش کاوش، به تازگی چند فیلم کوتاه از جلسه محرمانه گزارش خط انتقال آب از سرچشمه های زاینده رود به یزد منتشر شده که در آن حرف های قابل تاملی رد و بدل می شود که پشت پرده های جریان های انتقال آب بین حوزه ای بدون توجه به عواقب زیست محیطی و اثرات آن در حوزه های پایین دست را بهتر نشان می دهد. ویدئویی که در آن مدیرعامل شرکت آب نیرو که یک مدیر کشوری است و معلوم نیست چرا چنین نگاه بخشی به این موضوع کلان دارد به مسئولان یزد پیشنهاد می کند که “خط دوم انتقال آب يزد را رسانهاي نکنيد تا مثل اصفهان نشويد”.
مرادی می گوید که ” ما تجربه اصفهان را داریم و با توجه به اینکه این طرح هنوز مطالعاتش تکمیل نشده است و بحث زیست محیطی به سرانجام نرسیده است ما بايد اين فعاليتها را به دور از هياهو و جنجال رسانهاي دنبال کنيم. بههر حال همانطور که سردار محمد اشاره کردند، خوزستانيها روي اين طرح حساس هستند، فضاي مجازي روي اين موضوعات حساس است بايد به دور از هياهو و غوغاسالاري که معمولا جلوي چنين کارهايي را ميگيرد، کار را پيش ببريم.”
وی ادامه می دهد: خواهش میکنم که هرگونه تصمیمی که در این جلسات گرفته میشود به دور از جنجال و هیاهو رسانهای باشد و هرگونه تصمیمی در این جلسه گرفته میشود همین جا بماند تا ما بتوانیم با خیال راحت و آسوده کار خود را انجام دهیم. کارهای مطالعاتی را تکمیل و اقدامات تأمین مالی را همان طور که سردار محمد گفتند با تشکیل کمیتهای پیگیری کنیم و با همکاری یکدیگر این طرح به سرانجام برسانیم.
در ادامه محمد صالح جوکار، نماینده یزد نظرات جالبتری دارد و از تشکیل کمیتهای برای اخذ مجوز زیست محیطی این طرح در کوتاهترین مدت خبر میدهد و می گوید: “میدانید حساسیتها روی اصفهانی خیلی زیاد است در کشور ما خوزستانیها با اصفهانیها درگیرند، چهارمحالیها با اصفهانیها درگیرند ولی هیچ وقت این چهارمحال و خوزستان با ما درگیر نشدند. ما در جلسات گذشته با اینها کنار میآمدیم، حتی چهارمحالیها گفتند ما به شما کمک میکنیم ولی به اصفهان نه! حساسیت روی اصفهان است؛ روی این حساب ما تبعات کمتری داریم و میتوانیم مسائلش را در سطح مجلس هم رفع کنیم”.
اینکه چرا چنین جلسه ای در این سطح برگزار می شود و بدون توجه به عواقب و تبعات این تصمیم گیری بر استان های حوزه پایین دست از مخفی کاری صحبت می شود و حتی خوزستانی ها را که سرنوشت آن به کارون وابسته است نامحرم می دانند و از آنها به عنوان هیاهو کن یاد می شود و بدون در نظر گرفتن دلیل اختلاف خوزستانی ها به اصفهانی ها در موضوع انتقال آب، می گویند که خوزستانی ها با اصفهانی ها مشکل دارند و با یزدی ها کنار می آیند سوالات بدون جواب و نگران کننده است که واقعیت های پشت پرده انتقال آب بدون مطالعات زیست محیطی و مجوزهای لازم را بهتر نشان می دهد.
در مدت دو سال انتقال آب انجام می شود
واکاوی اخبار آن روزهای یزد (ظاهرا در روز 26 تیرماه در استانداری یزد برگزار شده) جزئیات بیشتری را روشن می کند و آنگونه که خبرگزاری مهر نوشته است یک روز قبل از این جلسه http://www.mehrnews.com/news/4975230، فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء با حضور در صدا و سیمای یزد از جزئیات انتقال آب از سد خرسان به یزد صحبت می کند. سعید محمد با بیان اینکه 300 روستای در یزد به صورت سیار آب دریافت می کنند، می گوید: به دلیل یک سری مشکلاتی که در تعیین و تخصیص سهم آب استان یزد اتفاق افتاد، تغییراتی در سد بهشتآباد رخ داد و امکان انتقال آب از این سد به یزد مقدور نبود و بر اساس آخرین جلسات وزارت نیرو و تخصیص به استان یزد، مقرر شد که این آب از سد خرسان به یزد منتقل شود.
وی توضیح داد: اکنون قرار شده که این خط لوله از منطقه خراسان به یزد و کرمان منتقل شود و با وجودی که تا زمان تکمیل سد زمان زیادی برای این طرح وجود دارد، امکان ایجاد زیرساختهایی برای پمپاژ آب به داخل لولهها وجود دارد و میتوان این طرح را پیش از تکمیل سد خرسان اجرایی کرد. مهمترین پروژه استان یزد همین خط انتقال است و در صورتی که تأمین اعتبار آن محقق شود میتوان خیلی سریع آن را انجام داد و در این زمینه هم خوشبختانه تمهیداتی صورت گرفته و فکر میکنم که در مدت کوتاه دو ساله امکان اجرای آن وجود دارد.
سد خرسان کجاست؟
سد و نیروگاه خرسان که بنا است آب از آنجا منتقل شود در 45 کیلومتری شهرستان لردگان استان چهارمحال بختیاری قرار دارد و با بیش از 10 هزار میلیارد تومان بودجه از منابع دولتی در سال 1386 عملیات اجرایی آن آغاز شد. سدی که درست روی بزرگ ترین ریزابه های کارون قرار گرفته و با 24 کیلومتر مربع وسعت، 155 متر ارتفاع، یک میلیارد و 185 میلیون مترمکعب حجم و 39 کیلومتر طول یکی از بزرگ ترین سدهای کشور خواهد بود.
آنگونه که تابناک نوشته است حتی خود سد خرسان 3 موجب اعتراض فعالین محیط زیست است و معصومه ابتکار رئیس سابق سازمان محیط زیست کشور ضمن اشاره به خسارت های این سد، اعتراف کرده بود که دولت در سال 1386 بدون توجه به مسائل زیست محیطی و استعلام از سازمان محیط زیست اقدام به احداث سد و نیروگاه خرسان کرده است. این سد بر روی رودخانه خرسان یکی دیگر از سرشاخههای کارون که بزرگترین ریزآبه آن است احداث میشود و در نزدیکی مرز مشترک استان های اصفهان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و استان خوزستان قرار دارد.
در سال 1397، هدايتا… خادمي، نماينده وقت مردم ايذه و باغملک در مجلس طرح انتقال آب رودخانه خرسان در استان کهگيلويه و بويراحمد را يک «طرح خطرناک» خوانده و گفته بود که در صورت اجراي اين طرح، رودخانه کارون کاملا خشک و خوزستان کاملا بيچاره ميشود. به گفته او، اين طرح يک سوم آورد رودخانه خرسان، که يکي از بزرگترين ريزآبههاي رودخانه کارون است را به يکي از استانهاي فلات مرکزي کشور منتقل ميکند.
موافقت وزیر نیرو با تامین منابع مالی خط دوم انتقال آب به یزد
در شهریور ماه سال جاری نماینده مردم یزد در مجلس که رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس شورای اسلامی را بر عهده دارد خبر از موافقت ویز نیرو با تامین منابع مالی خط دوم انتقال آب به یزد داده و آنگونه که خبرگزاری صدا و سیما یزد نوشته https://www.iribnews.ir/00BoAM، گفته است: اخیرا در چهارچوب تفاهمنامهای که بین استانداری یزد و شرکت آب نیرو و قرارگاه خاتم الانبیاء مبادله شده است، توافق صورت گرفته که شرکت آب نیرو بر اساس یک مدل مالی، ساز و کار تامین منابع مالی این طرح را مشخص کرده و بر همین اساس سهم مالی استان هم شفاف شود.
محمدصالح جوکار با اشاره به دیدار خود با وزیر نیرو اظهار داشت: در این نشست وزیر نیرو با تایید ضرورت تامین منابع پایدار آب برای استان یزد، دستورات لازم در ارتباط با ساز و کار تامین منابع مالی لازم در این رابطه را اعلام کرد. وزیر نیرو در دستور مکتوب به معاونان خود تاکید کرد که حداکثر تا پایان شهریور امسال، با استفاده از مکانیزم پیش خرید برق نیروگاه، کمک لازم به تسریع در اجرای این پروژه انجام و نتیجه موضوع را اعلام کنند.
سال هاست که مخفی کاری کرده اند
این خلاصه ای از تصمیم گیری ها در خصوص یک انتقال آب بدون مطالعه و مجوز زیست محیطی بین حوزه ای است که از مدت ها قبل اقدامات آن در حال انجام شدن است و شاید استارت آن همان لحظه ای باشد که کلنگ احداث سد خرسان به زمین زده شد و در همه این سال ها همانگونه که در ویدئو اشاره می کنند از خوزستانی ها مخفی کاری کرده اند و با خیال راحت کار خود را انجام داده اند. هرچند که نباید در این بین از غفلت و اعتراض مسئولان خوزستانی در همه این سال ها و اکنون چشم پوشی کرد.
این طرح با وجود اینکه هنوز در دست اجرا است تنش و اختلاف را به مردم چند استان هدیه کرده است و بعد از بهره برداری و مشخص شدن تبعات آن اختلاف ها را شدید تر هم خواهد کرد و مسلما خسارت های زیست محیطی غیر قابل جبرانی را در پی خواهد داشت به ویژه برای خوزستان که استان پایین دست کارون است و حیات آن به این رودخانه وابسته است. مانند همه خسارت هایی که از انتقال های قبلی متحمل شد اما کسی نخواست که آنها را ببیند.